Şeker Hastalığı-Diyabet Nedir? Belirtileri Nelerdir? Tedavisi Var mıdır?
Son günlerde pandemiden dolayı dünya karantinada. Bizlerde doğal olarak evlerde durarak kendi karantinamızı oluşturmak zorunda kaldık. Her ne kadar salgından korunmak istesekte, elimizde olmadan başka hastalıklara da zemin hazırlıyoruz. Hareketsizlik ve yanlış beslenme bu hastalıklara davetiye çıkarıyor. Bunlardan biride şeker hastalığıdır. Ayrıca çağımızın hastalıklarından biri olarakta bilinen şeker hastalığının ne olduğunu öğrenerek başlarsak, hastalığı anlayıp tedaviyi doğru uygulamamız mümkün olabilir. Peki, Diyabet Nedir? Diyabetin Belirtileri Nelerdir? Diyabetin Tedavisi Var mıdır? Daha birçok soru ve cevaplarını yazımızda bulabilirsiniz.
ÖNEMLİ: Bu yazı sadece bilgilendirme amaçlıdır. Hiç bir şekilde tanı, tedavi ve veya tavsiye niteliği taşımamamaktadır. Lütfen her türlü sağlık probleminizde bir sağlık kuruluşuna başvurunuz.
ŞEKER HASTALIĞI(DİYABET) NEDİR?
Tıptaki adı ile “Diabetes Mellitus” dünyanın her yerinde çok yaygın görülen ve ölümcül birçok hastalığın oluşumunda etkili olan bu şeker hastalığı kan şekerinin yükselmesinden dolayı ortaya çıkar. Sağlıklı insanlarda açlık glikoz(şeker) düzeyi 70-100mg/dl aralığındadır. Pankreastan salgılanan insülin hormonunun yetersiz olması veya hiç olmaması ya da vücudun insüline karşı direnç sağlaması bu hormonun görevini yapmasını engellediği için kan şekeri normal seviyeye inmez. Bu durumda da bahsettiğimiz diyabet hastalığı ortaya çıkar. IDF Diyabet Atlası tahminlerine göre 2015’te, 11 yetişkinden 1’i diyabetli. Bu da 415 milyona tekabül ediyor.
DİYABETİN BELİRTİLERİ NELERDİR? BU HASTALARDA NELER GÖRÜLÜR?
Şeker hastalığının birçok belirtisi vardır. Bu belirtilerin başında normal öğünler tüketilmesine rağmen açlık ve yorgunluk hissi gelir. Diğer bazı belirtileri ise şu şekilde sıralayabiliriz:
-Çok idrara çıkma
-Çok su içme
-İdrarda glikoza rastlanması (Sağlıklı bireylerin idrarında glikoza rastlanmaz.)
-Yaraların geç iyileşmesi
-Ciltte kuruma ve kaşıntı olması
-Planlanmamış kilo kaybı
-Bulanık görme
DİYABETİN ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
Diyabetin birkaç çeşidi olmasına rağmen bunlardan en bilinenleri Tip 1 diyabet ve Tip 2 diyabettir. Diyabeti ve oluşumundaki süreci tamamen anlamak için ise diyabetin dünyasına girmek gerekir. Gelin, bakalım bu diyabetler neymiş, ne işe yararmış, nasıl tedavi olunurmuş!
Öncelikle insülinin ne olduğunu öğrenmekle başlayalım. İnsülin hormonu pankreasın beta hücrelerinden üretilen, kandaki glikoz seviyesini normal seviyeye düşüren bir hormondur. Besinler midede sindirildikten sonra enzimler tarafından parçalanarak glikoza dönüştürülür. Ardından glikoz kan akımı ile vücudun tüm bölümlerine taşınır. Vücudumuzun ana besin kaynağı olan glikozun enerji sağlayabilmesi için kandan vücut hücrelerinin (kas hücreleri, yağ ve karaciğer hücreleri) içine girmelidir. İnsülin de glikozu kandan ayırarak hücre içine girmesini sağlar. Bu şekilde kandaki glikoz seviyesi de normal düzeye inmiş olur.
Tip 1 Diyabet Nasıl Ortaya Çıkar?
Genellikle genç yaşlarda ortaya çıkan bir hastalıktır. Vücudumuzu korumakta görevli olan bağışıklık sistemi hücreleri pankreasta bulunan ve insülin üreten beta hücrelerini tanıyamayarak onları yok eder. Bu durumda yeterli miktarda insülin üretilemez ve buna bağlı olarak kandaki glikoz düzeyi her zaman normalin üstündedir. Bağışıklık sistemimizin vücudumuza yanlışlıkla saldırdığı bir durum olduğu için otoimmün hastalıklara örnek gösterilebilir.
Tip 1 Diyabetin Tedavisi Nasıl Olur? Mümkün müdür?
Tip 1 diyabet sağlıklı beslenmeyle iyileştirilemeyecek kadar ciddi bir rahatsızlıktır. Tip 1 diyabet hastaları hayatları boyunca insülin almak zorundalardır. Bu yüzden bu diyabete insüline bağımlı diyabet de denilebilir.
Tip 2 Diyabet Nasıl Ortaya Çıkar?
Erişkin çağı şeker hastalığıdır. Genellikle 40 yaşından sonra başlar. İnsülinin salgılanmasında ya da insülinin dokularda etki göstermesinde bir bozukluk olması sonucu (insülin direnci) ortaya çıkar. İnsüline direnç sağlayan vücut hücresi kandaki şekerden faydalanamadığı için Tip 2 diyabet oluşur. Aşırı kilo, hareketsiz yaşam tarzı, stres ve ailede şeker hastalığı görülmüş olması da Tip 2 diyabet nedenleri arasındadır.
Diyabet hastalarının büyük çoğunluğu bu tiptedir ve çoğu aşırı kiloludur. Bu tip diyabet yanlış beslenmeye bağlı obezite hastalığının oluşumunda da en büyük çevresel faktörlerden biridir.
Tip 2 Diyabetin Tedavisi Nasıl Olur? Mümkün müdür?
Tip 2 diyabetli bireyler sağlıklı beslenme, spor ve genellikle hücrelerin insülin hormonuna duyarlılığını artırmaya veya doğrudan insülin hormonu salınımını artırmaya yönelik oral antidiyabetik ilaçlar kullanarak yaşamlarına devam edebilirler. Tedavisinde meşakkatli bir süreçten geçilmesi gerekse de sonucunda sağlıklı bir yaşam tarzınız olacaktır.
Gizli Şeker (Pre-diyabet) Nedir?
Pre-diyabet olarak da bilinen gizli şeker, kişinin kandaki glikoz düzeyinin normalden yüksek ancak diyabet tanısı için gerekli sınırdan düşük olmasıdır. Diyabet öncesi bu dönem, normal glikoz düzeyinden Tip 2 diyabete geçiş evresi olarak da ifade edilebilir.
Dünyada obezite çocukluk çağına indiği için pre-diyabet çocukluk çağında da sık görülen bir hastalıktır.
Gizli Şekerin Belirtileri Nelerdir?
Gizli şekerin herhangi bir belirtisi yoktur. Belirtileri, hastalık diyabete dönüştüğünde görülebilir. Sakin geçen bir evre gibi gözükse de çıkardığı sorunlardan dolayı önemlidir. Çünkü diyabet tanısı konulan hastalarda görülen sorunlar gizli şeker hastalarında da rastlanabiliyor. Diyabetin getirdiği ciddi sorunlardan bazıları şunlardır: Kalp krizi riski, böbrek yetmezliği, hipertansiyon, körlük. Bu yüzden gizli şeker de dikkate alınması gereken bir hastalıktır.
DİYABET TANISI NASIL KONULUR?
Diyabet tanısında kullanılan iki test vardır. Açlık kan şekeri ölçümü ve şeker yükleme testi olarak da bilinen Oral Glikoz Tolerans Testi (OGTT). Sağlıklı bireylerde açlık kan şekeri düzeyi 70-100mg/dl iken bu düzey 126mg/dl’nin üzerinde olursa diyabet tanısı konulur. Eğer bu değer 100-126mg/dl arasında olursa kişiye OGTT uygulanır ve öğün başlangıcından 2 saat sonra kandaki glikoz düzeyinin 200mg/dl’nin üzerinde olması şeker hastası olunduğu, 140-199mg/dl aralığında olması ise gizli şeker de denilen pre-diyabet olunduğunu gösterir.
Biz bu yazımızda diyabetin neden ve nasıl olduğundan, belirtilerinden ve tedavilerinden bahsettik. Bedeninizi en iyi siz tanırsınız. Bedeninizdeki değişmeleri fark ettiğinizde ya da belirtilerin olduğunu görürseniz doktorunuza başvurun. Hastalık teşhisi yaparak size en uygun tedaviye doktorunuz karar verecektir. Bedeninize iyi bakın. Sağlıklı kalın 🙂
